ღვინო

ღვინო არის ალკოჰოლური სასმელი, წარმოებული ყურძნის წვენის ფერმენტაციით. თუმცა არსებობს სხვა ხილის ღვინოებიც, მათ შორის ქლიავის, შავი მაყვლის და მოცხარის. უყურძნოდ დამზადებულ ღვინოებს ხილის ან სოფლის ღვინოს უწოდებენ. სასმელები მიღებული სხვა ფერმენტირებადი მასალისგან, როგორიცაა თაფლი ან მიღებული დისტილირების მეთოდით, როგორიცაა ბრენდი , ღვინის კატეგორიაში არ არის.
როგორც დასტურდება მატერიალური მემკვიდრეობიდან, დღევანდელი საქართველოს ტერიტორიაზე ვაზის კულტურას უძველესი, ადრეული ბრინჯაოს ხანიდან იცნობდნენ.
კატეგორიების მიხედვით ღვინო არის ჯიშობრივი და კუპაჟური. ჯიშობრივ ღვინოს ამზადებენ ერთი ჯიშის ყურძნისგან, კუპაჟურს კი – სხვადასხვა ყურძნის ჯიშის ნარევისაგან. ყურძნის ღვინო ორგვარია: წყნარი ღვინო, რომელიც თითქმის არ შეიცავს ნახშირორჟანგს და ნახშირორჟანგის შემცველი.წყნარი ღვინო ხარისხის მიხედვით არის ორდინალური, სამარკო და საკოლექციო. დაუძველებლად გამოშვებულ ღვინოს ორდინალურს უწოდებენ, დაძველებულ მაღლხარისხოვანს კი – სამარკოს. განსაკუთრებით მაღალხარისხოვან ღვინოს, რომელსაც კასრებში საწარმოო დაძველების გარდა ბოთლებშიც აძველებენ (2-3 წლიდან განუსაზღვრელ დრომდე), საკოლქციო ღვინო ეწოდება. ღვინის დამზადების პროცესები მიმდინარეობს ძირითადად მუხის კასრებში, როფებში, რკინაბეტონის რეზერვუარებში, ლითონის ცისტერნებსა და ქვევრებში.საქართველოში 575-ზე მეტი ვაზის ჯიშია ცნობილი და მეღვინეობა-მევენახეობის კულტურას ძალიან ძველი და მდიდარი ისტორია აქვს. აქ ვაზი მუდამ წმინდა, ღვთაებრივ მცენარედ იყო მიჩნეული, ხოლო ღვინოს საკრალური და კეთილშობილი დანიშნულება ჰქონდა. ერთხანს, ღვინის სამშობლოდ შუამდინარეთი იყო მიჩნეული, მაგრამ საქართველოში წარმოებულმა არქეოლოგიურმა გათხრება უფრო ძველ და უნიკალურ მასალას მიაგნო, რის შედეგადაც, სწორედაც რომ, საქართველო იქნა აღიარებული მეღვინეობა-მევენახეობის ისტორიულ სამშობლოდ.ქართული სამარკო ღვინოებისუფრის მშრალი ღვინოები: წინანდალი, გურჯაანი, ნაფარეული, ბახტრიონი, მანავი, ვაზისუბანი, ციცქა, ცოლიკაური, რქაწითელი, ტიბაანი, თელავი, სვირი, სამება, თელიანი, ნაფარეული, ყვარელი, მუკუზანისუფრის მშრალი ორდინალური ღვინოები: ჰერეთი, გარეჯი, გელათი, კახეთი, დიმი, ბოდბე, შუამთა, საფერავი.ნახევრადმშღალი ღვინოები: აგუნა, საჩინო, მთაწმინდა, ანაკოფია, თბილისური, ფიროსმანი, ბარაკონი.ნახევრადტკბილი ღვინოები: ახმეტა, ტვიში, თეთრა, ჩხავერი, სავანე, ფსოუ, ალაზნის ველი, ხვანჭკარა, ოჯალეში ქინძმარაული, ახაშენი, თავკვერი, უსახელაური, აფსნი, ლისნი, ალაზნის ველი, ალადასტური.მაგარი ღვინოები (პორტვეინი): კარდანახი, ანაგა, სიღნაღი, ივერია, კოლხეთი, ტარიბანა, ლელო, მარაბდა.


სადესერტო ღვინოები: საამო, ხიხვი, სალხინო, აფხაზეთის თაიგული.